Groen

Het openbaar groen (inclusief bomen) bepaalt in grote mate de uitstraling van de openbare ruimte en draagt bij aan een positieve beleving van de stad. Met name vanwege de gewenste uitstraling in het centrum is het van groot belang dat het onderhoudsniveau van het groen van hoog niveau is. Daarnaast draagt het groen positief bij aan het stedelijk (leef)klimaat, klimaatadaptie, vermindering van hittestress, fijnstofafvang en biodiversiteit. Participatiebestekken maken een voor de burger laagdrempelige vorm van bewonersparticipatie mogelijk. Het dagelijks onderhoud in het Wantijpark, het Arend Maartenshof en Park Merwestein en het specialistische boomonderhoud gebeurt voor het grootste deel door de eigen (service)medewerkers. Het dagelijks onderhoud in de wijken buiten het Centrum vindt plaats door de inzet van de maatschappelijke partners (ondernemers en sociale werkvoorziening). Groot- en projectmatig onderhoud wordt gepland via het meerjaren onderhoudsprogramma/programmeertafel. Dit gebeurt bijna altijd binnen de overige (integrale) projecten in de openbare ruimte, waarvan ‘wegen’ en ‘riolering’ de belangrijkste disciplines zijn.

Kerncijfers

Beheer en onderhoud van het areaal
Gedurende het hele jaar monitoren we visueel de staat van onderhoud van het groenareaal. Deze inspectie wordt 'op beeld' gedaan. In veruit de meeste gevallen voldoet het groenonderhoud aan de gestelde eisen (hoogste A-niveau voor het centrum en winkelcentra en B-niveau voor de rest van de stad). De in 2019 uitgevoerde inspecties zijn nog niet vastgelegd in het beheersysteem. In 2020 is de implementatie van het (integraal) beheersysteem en assetmanagement, onderdeel 'Groen en Bomen' naar verwachting afgerond en worden de gegevens gemuteerd. In 2020 is ook de stedelijke groen-blauwe visie en beheerplan gereed waarin klimaatadaptie, hittestress, biodiversiteit en ecologie belangrijke thema's zijn.

Boomziekten
De raad heeft met ingang van 2019 extra budget beschikbaar gesteld voor de aanpak van boomziekten (zie beleidswens 5. Boomziekten in de Begroting 2019). In Dordrecht heersen diverse ziekten zoals de iepziekte, watermerkziekte, kastanjebloedingsziekte, massariaziekte (platanen) en de essentaksterfte. Deze ziekten tasten een groot deel van het bomenbestand aan. Uit onderzoek blijkt dat de iepziekte en de watermerkziekte zich stabiliseren. Het aantal aangetaste bomen en de mate van aantasting door de kastanjebloedingsziekte en massariaziekte varieert.

Met name de essentakziekte is een belangrijk aandachtspunt omdat circa 20% van het bomenbestand in Dordrecht uit deze boomsoort bestaat en de es in een hoog tempo aangetast wordt door de agressieve schimmelziekte waarvan de bomen niet herstellen. Alhoewel het aantal te kappen bomen op dit moment lager is dan eind 2018 is aangenomen en het er op lijkt dat die positieve lijn zich in 2020 doorzet, kunnen we nog geen conclusies trekken over de gevolgen in de komende jaren. We blijven dan ook, samen met de markt, onderzoek doen en jaarlijks alle essen inspecteren. Genezing is op dit moment nog niet mogelijk. Samen met BTL Bomendienst doen we wel onderzoek naar de resistentie van essensoorten die niet (snel) ziek worden.

Er zijn (nog) geen mogelijkheden om de essentaksterfte te bestrijden. In 2019 zijn we gestart met het projectmatig snoeien en vervangen van zieke essen. Bij de nieuwe aanplant kiezen we voor een mix van diverse boomsoorten waarmee toekomstige kaalslag door ziekte wordt voorkomen. In het najaar 2019 heeft het college uitgebreid over de aanpak van de essentaksterkte gecommuniceerd. In de raadsinformatiebrief 'Boomziekten' is een uitgebreide update over de aanpak van de gevolgen van de boomziekten opgenomen.

800 extra bomen
In 2020, het jaar waarin Dordrecht 800 jaar stadsrechten heeft, planten we het grootse deel van de 800 extra bomen. In 2019 zijn hiervoor de voorbereidingen gestart. We onderscheiden daarbij vier deelprojecten: de aanleg van Tiny Forests (de eerste is reeds in 2019 aangelegd), jubileumbomen (gift aan de stad, reeds geplant), de vergroening van de N3 door de aanplant van bomen en struiken en de aanleg van een kastanje-arboretum (verzameling van bijzondere boomsoorten) langs de Maasstraat.

Wat zouden we doen in 2019?

1. Groenonderhoud binnen de vastgestelde beleidsafspraken door eigen medewerkers en aannemers.
2. Groenrenovaties en projecten in het meerjaren onderhoudsprogramma/programmeertafel.
3. Bestrijding van en het anticiperen in onderzoek naar boomziekten.
4. Experimenteren met en bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot boomziekten en -aantastingen.
5. Verdere implementatie van het (integraal) beheersysteem.
6. Opstellen en aanbesteden van de meerjarige integrale onderhoudsbestekken van de wijken: Bedrijventerrein West, Stadspolders en Centrum.
7. Verder met (implementatie van) assetmanagement voor groen en bomen.
8. Starten met het grootschalig en projectmatig snoeien en vervangen van de zieke essen.
9. Starten met het klimaatbestendiger inrichten en onderhouden van het openbaar groen.
10. Opstellen van een stedelijke groen-blauwe visie waarin klimaatadaptie, hittestress, biodiversiteit en ecologie belangrijke thema's zullen zijn en waarbij wij een verbinding leggen met onder andere de ambities uit de opgave groen-blauwe Stad.
    

Wat hebben we gedaan in 2019?

1. Regulier groenonderhoud in de wijken is uitgevoerd conform beleid.
2. Groenrenovaties en -projecten uit het onderhoudsprogramma zoals Assumburg, Lindelaan, Halleyweg, Mina Krüseman-erf zijn uitgevoerd.
3. Bijdragen geleverd aan diverse onderzoeken naar boomziekten binnen het 'Living Tree Lab' project.
4. Geëxperimenteerd met de nieuwe ontwikkelingen bij de bestrijding van de kastanjebloedingsziekte, iepensprintkever en de watermerkziekte. Ook zijn proeven gedaan met luisbestrijding door lieveheersbeestjes.
5. De implementatie van het nieuwe beheersysteem maakt onderdeel uit van een regionaal project dat is vertraagd naar 2020.
6. De meerjarige integrale onderhoudsbestekken Bedrijventerrein West, Stadspolders en Centrum zijn opgesteld en aanbesteed.
7. 'Beleid' en de 'concepten' assetmanagement zijn gereed. De daadwerkelijke implementatie volgt in 2020.
8. Er zijn ongeveer 250 essen gekapt die zijn of worden vervangen in het plantseizoen 2019/2020. Daarnaast zijn er ongeveer 1.000 essen gesnoeid.
9. Er zijn meerdere klimaatbestendige projecten uitgevoerd:

• Klimaatadaptatie:

• Wateroverlastbestrijdingsmaatregelen in zes grote parken en in het Augustijnenkamp.
• Infiltratiekoffers zijn aangebracht in het Willem Dreeshof om regenwater vast te houden om daarmee de planten te besproeien.

• Hittestress maatregelen:

• Bestrating aan de Vest is verwijderd en vervangen door een groenplantsoen.
• Tiny forest aangelegd bij Nassauweg.

• Biodiversiteit/ecologie:

• Diverse bloemenlinten aangelegd.
• Planvorming voor verbetering waterkwaliteit bij Nieuwe Dordtse Biesbosch.

10. De groen-blauwe visie is afgerond en wordt deels gebruikt in het groen-blauwe programma en deels in de bredere omgevingsvisie van de stad.