Actuele ontwikkelingen algemeen
Als we boven de verbonden partijen gaan hangen en kijken naar trends en ontwikkelingen dan valt onder andere het volgende op:
- De budgetten behorend bij de decentralisatie van het sociale domein staan nog steeds onder druk. Het beroep op het sociaal domein is groot en de transformaties bij gemeenten en zorgaanbieders moeten (financieel) nog doorwerken.
- Omgevingsfactoren zijn van invloed op ontwikkelingen en toekomstperspectief van verbonden partijen. Ook is nog steeds sprake van voorbereiding op veranderende wetgeving zoals de komst van de Omgevingswet, de evaluaties van de Wet op Gemeenschappelijke regelingen (begin 2020 opgeleverd aan de minister) en de Wet op Veiligheidsregio's (deze loopt nog).
Het is gezien deze ontwikkelingen goed om te kijken of taken belegd bij verbonden partijen en de maatschappelijke doelen van de gemeenten nog matchen: past het schaalniveau en de wijze van organisatie en governance van de samenwerking nog bij de te realiseren maatschappelijke opgaven? Deze behoefte aan strategische heroriëntatie op onze regionale samenwerking en de centrumrol van Dordrecht, is voor Dordrecht in najaar 2017 aanleiding geweest om Bureau Berenschot opdracht te geven tot het doen van onderzoek naar de regionale samenwerking (onderzoeksrapport 'Verstandig Versterken') op Drechtsteden en Zuid-Holland Zuid schaal.
Met de uitkomsten van het Berenschot-onderzoek gericht op de Drechtsteden schaal is de voorbereidingscommissie Toekomst regionale samenwerking (commissie Deetman, bestaande uit zeven burgemeesters en zeven wethouders van de Drechtsteden gemeenten) aan de slag gegaan. De in het voorjaar 2019 door commissie Deetman opgeleverde Eindnotitie Toekomst regionale samenwerking adviseert meer slagkracht te realiseren in met name het ruimtelijk economisch domein door de ruimtelijk-economische dossiers los te weken uit de structuur van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden en deze dossiers via bestuurlijke themagroepen netwerkachtig aan te sturen onder regie van de lokale raden. Zo kan per dossier gevarieerd worden in schaal (schaalvariëteit) en in de meest kansrijke uitvoeringsallianties. Deze aanpak bevordert ook een flexibele samenwerking in coproductie met private partners in triple helix-verband. Na besluitvorming door de raden van de Drechtsteden gemeenten is de implementatie eind 2019 ter hand genomen, het ont-/invlechtingsproces loopt momenteel. Per 1-1-2020 is het personeel van bureau Drechtsteden en betrokken gemeenten dat zich bezig houd met de "Groeiagenda' overgegaan naar gemeente Dordrecht, als host van de meervoudig lokale samenwerking op het ruimtelijk economisch domein.
Daarnaast adviseerde Deetman te kijken naar integrale sturing in het sociaal domein. In het najaar van 2019 ontstond op Drechtstedenschaal regionaal discussie over bezuinigingen in verband met de oplopende tekorten in het sociaal domein. De impact van deze opdracht bleek groot en maakte duidelijk hoe verschillend de financiële ruimte is die de zeven Drechtsteden-gemeenten in hun lokale begroting kunnen/willen maken voor het regionale sociale beleid. Mede hierdoor kwam de onderlinge financiële en beleidsinhoudelijke solidariteit onder druk te staan. In vervolg op de motie 'Samenwerking in de Drechtsteden' (zie RIS-dossier 2496509) van de Dordtse raad wordt sinds oktober 2019 gekeken naar de een effectievere, modernere en meer toekomstbestendige samenwerking in de Drechtsteden, met als belangrijke issues de behoefte aan flexibiliteit/maatwerk, mogelijkheden tot lokale sturing en democratische legitimiteit. In 2020 zal dit proces verder zijn beslag krijgen, onder andere via werkconferenties van de colleges van de Drechtsteden gemeenten.
Op sociaal domein ontstond in 2019 ook discussie inzake solidariteit op Zuid-Holland Zuid schaal. Begin 2020 heeft het algemeen bestuur van de Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ besloten in drie jaar tijd de afspraken over financiële solidariteit volledig af te bouwen (2020: 80%, 2021: 50%, 2022: 20%). Hiermee worden de gemeenten volledig zelf verantwoordelijk voor hun uitgaven aan jeugdhulp en extra geprikkeld om in te zetten op vernieuwing. Dordrecht kan daarmee beter aansluiten op de vraag van haar inwoners en heeft bovendien vooralsnog relatief financieel voordeel van de afschaffing. Overigens blijven we in de regio nadrukkelijk wel intensief samenwerken op inhoud en bijvoorbeeld inkoop.
Verder heeft Dordrecht in navolging van het Berenschot advies om de strategische agenda's te verkennen op schaal van zuidelijke Randstand/zuidelijk Zuid-Holland bestuurlijke netwerk- en werkconferenties georganiseerd voor de gemeenten van Goeree tot Gorinchem. Hierbij waren de GR-en te gast. In 2020 gaan we hiermee door.
Actuele ontwikkelingen verbonden partijen
Per verbonden partij ziet u de algemene basisgegevens en leest u wat de belangrijkste (mutaties in de) ontwikkelingen en risico’s bij die verbonden partij zijn. We geven een korte terugblik op 2019 en melden de actuele ontwikkelingen (status maart 2020, pre-Corona informatie). Deze beleidsinformatie is ook te ontsluiten via de programma's.